Waarom het web vroeger beter was en enshittificatie het kapot maakt
Vroeger was alles beter, zo ook het web. Maar enshittificatie maakt het web kapot. Een pleidooi om terug naar het web van weleer te gaan.
Sinds 1997/1998 surf ik rond op het internet en sinds 1999 ben ik aanwezig met een persoonlijke site. Ooit ook een website over cocker spaniëls gehad, de schrijfster Virginia Andrews en tot vorig jaar eentje over koningshuizen. Maar zo was het internet vroeger: informatie delen over je hobby's en interesses. Over elk onderwerp kon je wel een website vinden. Tof hoor. En met elkaar “praten” via bulletin boards of mailing-lists. En websites ontdekken via webrings. Oh boy, de nostalgie. En hoezo is hedendaagse social media "sociaal"? Toen hadden we community's, en die waren echt sociaal!
Het oude web was simpel
Maar ik dwaal af. Wat ik zeggen wil, je wist waar je vroeger iemand kon vinden: op zijn persoonlijke website. Truus deelde daar haar naaipatronen, Henk zijn kennis en advies op het gebied van programmeren. Alles overzichtelijk op één plek.
Maar die dagen zijn voorbij.
Henk zou nu wellicht nog wel een website hebben (in de vorm van een blog), maar zijn code delen op github, zijn adviezen delen via Medium en met anderen praten in Slack. Met wat geluk heeft hij ook een Twitter-account. Punt is: alles staat op verschillende plaatsen, diverse zaken moet je volgen/in de gaten houden. Laat staan weten waar je iets interessants van vorige week nu ook alweer kan terugvinden. Ergo: informatie-overload en moeheid/burn-out bij de bezoeker.
De versplintering van informatie is voor bezoekers en vindbaarheid van informatie slecht nieuws. Maar ook voor webmasters. Vroeger was je eigen website namelijk de manier om jezelf te presenteren als een betrouwbare bron, als expert.
E-commerce en social media walsten het oude web plat
Maar dat wordt steeds moeilijker. De opkomst en succes van e-commerce, gecombineerd met dat van social media, heeft geleid dat de focus in mijn opinie werd verlegd. Het hebben van publiek werd steeds belangrijker. In plaats van dat inzichten of nieuws op de website worden gedeeld, verdwijnt steeds meer inhoud in nieuwsbrieven (die niet worden gearchiveerd, dus je kan achteraf niks meer terug vinden) of betaalde vorm. Wat ook gebeurd: de provider van een gekozen platform veranderd ineens zaken en het is niet eens een keuze van de content creator (zoals dat tegenwoordig heet). En dat brengt me bij het volgende punt: enshittificatie.
Enshittificatie is het web om zeep aan het brengen
Enshittificatie, of platformverval, is een term bedacht door de Canadees-Britse journalist en schrijver Cory Doctorow. Met de term geeft hij een naam aan het proces dat online producten en services in kwaliteit achteruit gaan. In het begin worden klanten binnengehaald met aanbod van hoge kwaliteit. Maar na een bepaalde periode wordt dat aanbod van mindere kwaliteit, om zakelijke klanten beter te kunnen bedienen. Uiteindelijk wordt ook de kwaliteit voor zakelijke klanten minder, om zo hogere winsten te kunnen krijgen voor aandeelhouders.
Zo is Google Zoeken een mooi voorbeeld. De kwaliteit van zoekresultaten is een heel stuk minder dan 10 jaar geleden. De ads en gesponsorde zoekresultaten zijn steeds belangrijker geworden en Google richt zich ook op het zoveel mogelijk verzamelen van informatie over jou, om te verkopen aan adverteerders. Als je meer wilt weten: het artikel The man who killed Google Search door Edward Zitron brengt interessante achtergrondinfo.
Make the web personal again!
Graag zou ik terug willen gaan naar die dagen van het simpele, overzichtelijke internet. Hoe kunnen we dat bewerkstelligen? Door informatie niet te verspreiden over verschillende platformen te verspreiden, maar op je eigen platform. Met het kiezen voor open source alternatieven of zaken zoals video's of nieuwsbrieven zelf te hosten en te beheren raak je deze bedrijven waar het pijn doet. Want geld spreekt. Make the web personal again!
